پلیمرهای سوپرجاذب جزء ضروری پوشک های یکبار مصرف امروزی هستند و عنصری کلیدی برای جذب و نگهداری مایعات از جمله ادرار محسوب می شوند. این پلیمرها برای جذب رطوبت و جلوگیری از نشت با راندمان بسیار بالا طراحی شده اند.
به گزارش عصر ایران، اکنون تحقیقات جدید نشان داده که قابل بازیافت هستند.
ساختار منحصر به فرد پلیمرهای سوپرجاذب به آنها اجازه می دهد تا مقادیر زیادی مایع را جذب و در خود نگه دارند. هنگامی که این پلیمرها با رطوبت تماس پیدا می کنند، با جذب آب، یک ماده ژل مانند را تشکیل می دهند. این وضعیت از نشت مایع جذب شده روی پوست کودک جلوگیری می کند.
سالانه حدود دو میلیون تن پوشک دور ریخته شده سوزانده یا در محل های دفن زباله ریخته می شود. زیرا پلیمرهای سوپرجاذب از پلی آکریلات سدیم ساخته می شوند و بازیافت این ماده بسیار دشوار است.
پلی آکریلات سدیم نمک سدیم پلی اکریلیک اسید است و ساختار شیمیایی آن از زنجیره های بلند واحدهای اسید اکریلیک تشکیل شده است. این پلیمر به دلیل خاصیت جذب آب عالی خود شناخته شده است و به آن اجازه می دهد چندین برابر وزن خود آب جذب کند.
متأسفانه، آب پلیمرهای دارای پیوند عرضی را در پلی آکریلات سدیم حل نمی کند و در دماهای بالا نیز این کار را انجام نمی دهد.
اما پس از حدود 16 ساعت در دمای 80 درجه سانتیگراد، اسیدها می توانند زنجیره های این پلیمرها را بشکنند و امکان بازیافت آنها را فراهم کنند. به دلیل پیچیدگی و هزینه این عملیات، سوپرجاذب ها اغلب بازیافت نمی شوند.
استفاده از اشعه ماوراء بنفش و آب
اکنون محققان مؤسسه سیستمهای بیولوژیکی و شیمیایی، مؤسسه واسطهای بیولوژیکی و مجتمع فناوری شیمیایی و شیمی پلیمر موفق به تجزیه پلیمرها با استفاده از نور فرابنفش و آب شدهاند.
به گفته پروفسور پاول لوکین از مؤسسه سیستمهای بیولوژیکی و شیمیایی، زنجیرهای که پلیمرها را به هم متصل میکنند در اثر نور شکسته میشوند. سپس آنقدر شل می شوند تا در آب شناور شوند و به الیاف مایع تبدیل شوند. مهمترین نکته این است که روش اشعه ماوراء بنفش 200 برابر سریعتر از روش استریفیکاسیون است.
پلی آکریلات سدیم محلول حاصل از بازیافت پوشک می تواند به عنوان یک الگو برای ساخت رنگ یا تولید چسب حساس به فشار استفاده شود. این احتمال وجود دارد که به بسیاری از محصولات دیگر نیز تبدیل شود.
علاوه بر این، انرژی خورشیدی را می توان برای این فرآیند استفاده کرد تا روشی سازگار با محیط زیست و مقرون به صرفه برای بهینه سازی فرآیند بازیافت ارائه کند. بنابراین، رویکرد مناسبی برای بسیاری از پوشک های یکبار مصرف در جهان شکل گرفته است. این کشف می تواند منجر به استفاده پایدارتر از پلیمرها و کاهش چشمگیر آلاینده های محیطی شود.
اگرچه محققان از پوشک های جدید برای آزمایشات خود استفاده کردند، اما پلیمرهای سوپرجاذب نیز می توانند از پوشک های استفاده شده استخراج شوند.
این مطالعه در انتشارات ACS منتشر شد.